Stowarzyszenie "Nasze Różanki"

Koncepcja renowacji systemu melioracyjnego

  • Drukuj
Szczegóły
Opublikowano: niedziela, 03, luty 2013 10:27

Różanki to piękna wieś położona w gminie Kłodawa (powiat gorzowski, województwo lubuskie), ulokowana na skraju Puszczy Gorzowskiej, przy drodze krajowej nr 22. Zamieszkuje ją 1088 mieszkańców. Nasza miejscowość posiada niezaprzeczalne walory przyrodnicze, klimatyczne i krajobrazowe. Z dwóch stron otaczają ją piękne lasy, w których żyje bardzo dużo zwierząt, w tym wiele gatunków chronionych. Populacja ptaków reprezentowana jest przez chronione strefowo drapieżniki: pustułkę i orlika krzykliwego. Liczna jest populacja dzięcioła czarnego, spotykane są dzięcioł duży i zielony a także dzięcioł zielonosiwy. Grupa ptaków śpiewających reprezentowana jest przez niemal wszystkie gatunki. Bardzo liczne są ptaki polne: np. drozdy, kwiczoły, kowaliki oraz ptaki wodne np. kaczki krzyżówki, których w środowisku wodnym skraju Puszczy Gorzowskiej jest bardzo dużo. W małych rzekach naszego regionu (Santoczna, Przyłęg, Kłodawka, Srebrna), których odcinki źródliskowe nie są zanieczyszczone, spotykany jest m.in. pstrąg potokowy.

Pomimo tych olbrzymich walorów, mieszkańców Różanek dotykają bardzo poważne problemy związane z wieloletnimi zaniedbaniami w zakresie gospodarki wodnej (zaniedbany system melioracyjny). Ostatnia kompleksowa renowacja (czyszczenie i udraźnianie rowów melioracyjnych) miała miejsce w pierwszej połowie lat 60-tych ubiegłego wieku. Przeprowadziły ją Gromadzka Rada Narodowa w Różankach i Stacja Hodowli Roślin z siedzibą w Wojcieszycach.

W chwili obecnej wiele odcinków rowów jest w bardzo złym stanie, szczególnie najważniejsza część systemu irygacyjnego naszej wsi - tzw. rów opaskowy. Rów ten odbiera wodę z całej miejscowości i poprzez rów należący do Lasów Państwowych (Nadleśnictwo Kłodawa, Leśnictwo Różanki), oddaje wodę do rzeki Srebrnej, przepływającej przez miejscowości: Różanki, Wojcieszyce i Kłodawa. Ten bardzo ważny lewobrzeżny dopływ rzeki Kłodawki odprowadza wody z terenu gminy, w tym nadmiar wód z obszaru naszej wsi. Leśny fragment rowu, należący do Lasów Państwowych, w ubiegłym roku (2011), środkami Nadleśnictwa Kłodawa, został wyczyszczony. Przepusty z nim związane zostały udrożnione i naprawione. Dzięki wykonanym przez Nadleśnictwo Kłodawa pracom, mogliśmy zaplanować remont systemu melioracyjnego wsi Różanki, co pozwoli odprowadzić nadmiar wód.

W naszym przedsięwzięciu mamy zamiar w pierwszej kolejności udrożnić najniższą część rowu, która sąsiaduje bezpośrednio z odnowionym przez Nadleśnictwo odcinkiem. Ta część rowu jest bardzo mocno zamulona oraz zarośnięta i nie odbiera wody z wyższych jego odcinków. Szczegółowe prace polegać będą na:

  • wykoszeniu skarp i korony rowu,
  • wykarczowaniu pni i korzeni po wyciętych drzewach i krzewach na długości 25% całego rowu,
  • odmuleniu mechanicznym rowu do głębokości średnio 40 cm i rozplanowaniu urobku,
  • uformowaniu nachylenia skarp w stosunku 1:1,5 (szerokość dna tzw. „kineta" powinna mieć około 60 cm)

Należy także wyczyścić i uporządkować wszystkie przepusty znajdujące się na drodze tego rowu, w tym najważniejszy i największy (dł. 25 m), przechodzący pod drogą krajową nr 22 (Gorzów - Gdańsk). Ten najniższy i jednocześnie najbardziej zaniedbany odcinek rowu okala naszą wieś od północy i północnego-wschodu na długości 1180 metrów (na mapie zaznaczony jest w kobrze niebieskim). Od swojego ujścia do lasu przebiega w pobliżu zlewni ścieków, następnie pod drogą krajową nr 22, do przepustu pod ulicą Niepodległości, w pobliżu Cmentarza Komunalnego (nr działki 278/4). W dalszym swoim przebiegu łączy się z rowem melioracyjnym (działka nr 279), który jest już w znacznie lepszym stanie niż wcześniej opisywany odcinek. Jego stan jest wynikiem prac przeprowadzonych własnymi siłami przez mieszkańców wsi. Rów został wykoszony, wykarczowano liczne krzewy, ale nie wyhakowano roślin z jego kinety. Wymaga on odmulenia, pogłębienia i odpowiedniego wypoziomowania. Prace tego rodzaju jest w stanie wykonać jedynie profesjonalna firma. Kolejny przepust, nr 373 (pod drogą biegnąca do Janczewa)  również wymaga gruntownego wyczyszczenia.

Następny odcinek rowu biegnie wzdłuż ulicy Klonowej. Mieszkańcy przyległych posesji czyszczą go systematycznie we własnym zakresie. Prace te jednak nie są wystarczające i nie mogą zapewnić prawidłowej drożności rowu. Opisywany odcinek, od przepustu w pobliżu Cmentarza Komunalnego w Różankach, dalej wzdłuż ulicy Niepodległości i Klonowej ma długość 1175 metrów (zaznaczony na mapie kolorem niebieskim). Łączna długość rowu okalającego wieś wynosi 2355 metrów. Przywrócenie prawidłowej funkcjonalności rowu głównego jest najważniejszym zadaniem w uregulowaniu całego systemu melioracyjnego naszej wsi. Przyczyni się do uporządkowania systemu melioracyjnego Gminy i w zdecydowany sposób podniesie komfort życia mieszkańców. Od wielu lat borykamy się z licznymi podtopieniami pól i ogrodów i co gorsza, niernai wszystkich domów. W ogrodach tworzą się rozlewiska będące miejscem wylęgu meszek i komarów. Nasadzenia ulegają zniszczeniom a domy i budynki gospodarcze powolnej dewastacji.

Zaplanowana operacja przyczyni się do pogłębienie wiedzy i świadomości proekologicznej mieszkańców. Przeprowadzamy działania propagujące nasze przedsięwzięcie oraz wyjaśniamy celowość działań mieszkańcom wsi. Planujemy również spotkania edukacyjne członków Stowarzyszenia NASZE RÓŻANKI z naszym społeczeństwem lokalnym. Przekazujemy szczegółowe informacje na zebraniach wiejskich, by nasi mieszkańcy zrozumieli jak wiele sami mogą zdziałać, aby zapobiec obecnej sytuacji. Gdy odnowione rowy zaczną funkcjonować, mieszkańcy przekonają się, że system melioracyjny jest niezbędny dla bezpiecznego życia. Nie jest to miejsce, gdzie wyrzuca się śmieci i wywozi gruz, lecz są to urządzenia odprowadzające nadmiar wód z obszaru wsi.

Widoczna poprawa warunków życia, przede wszystkim likwidacja podtopień domów i ulic oraz ogrodów i pól, wpłynie na podniesienie świadomości ekologicznej mieszkańców. Wszyscy zauważą wyraźną zależność pomiędzy wodą zbieraną przez system melioracyjny a stanem wody w rzece Srebrnej, której zlewnia jest ważnym elementem odwodnienia terenów gminy Kłodawa (miejscowości: Różanki, Wojcieszyce, Kłodawa).

Opisane problemy związane z podtopieniami naszego terenu występują regularnie od około 30 lat, czyli od początku lat 80-tych XX wieku. Przyczyna to zaprzestanie konserwacji rowów melioracyjnych. Największe podtopienia gnębią mieszkańców podczas roztopów wiosennych, letnich burz oraz intensywnych deszczów jesiennych.